TATAY CENTO

Kung susuriin ang bawat pahina
ng iyong mga nalalaman, sapagkat ano ang silbi
kasama ang mga sapot na sumabit
Then it's treasure
"naniniwala ako sa iyo anak"
a double rainbow
everytime you reached for the bread-of-salt

and manufactured cheese, a promise
sa pag-asang mahuli ang kumain
Na noo'y naputulan ng dila

Ang nakasupot nang kaputol ng bagis
ang karapatang magpasya

__________________________
mula sa mga linya sa Mountain Beacon nina Mark Vincent Dela Cruz, Ron Atilano, Marvin Marquez, Maggie Fokno, Francis Rey Arias Monteseña, Billy T. Antonio, Homer B. Novicio, CJ Peradilla, Nichael Lumakang Conje, Pinky Aguinaldo, Harold Fiesta, at Edelio De los Santos

CENTO NG KAIBIGAN

Mahal natin itong mga nakahalukipkip
Ang hindi karugtong ng aking dugo
   ng buwang sumusunod sa ating mga anino

Groovy as the ancients say
even when you forget the way
a clutch of rotting eggs

    aming naunawaan
is a shiny red fine apple
Saksi sa ngayon. Ito ang mahalaga

 na masarap ding iusad
sa matutupad niyang pagbabagong-anyo

__________________________
mula sa mga huing linya sa Mountain Beacon nina Pinky Aguinaldo, Steven Claude Tubo, CJ Peradilla, Homer B. Novicio, Harold Fiesta, Lorelyn Arevalo, Ron Atilano, April Pagaling, Redwin Dob, Francis Rey Arias Monteseña, at Edelio De los Santos

CENTO NG SALUSALO

Sa wasak na kusina

nangingintab ang mga bibig na parang mansanas
wiggling breath by breath

until our tongues give
hanggang nahahalikan ko na ang pusod

bukang-liwayway na hindi nananatili

__________________________
mula sa mga linya nina Ron Atilano, Harold Fiesta, Lorelyn Arevalo, CJ Peradilla, Pinky Aguinaldo, at Francis Rey Arias Monteseña

CENTO NG PAGTUKLAS

paano ba ang tawa ng isang ina
Ang unan at sapin ay nagkalat
Sa magdamag ng balisa’t sikip ng dibdib

wala naman itong oxygen
dahil sa hinarangang entrada
nagbibigkis sa tinig na sintahimik

ng mapa. Kulimlim, walang kibit
you chose this life
Like a little crystal between the toes, being playful

with locations, where to hide
Aligaga kong tinatahak ang bawat landas
Bumubulong

Kahit sirang-sira ang langit

__________________________ 

mula sa mga linya nina Jennylyn De Ocampo Asendido, Marvin Marquez, Harold Fiesta, Nichael Lumakang Conje, Lean Borlongan, Ron Atilano, CJ Peradilla, Maryo Domingo, Maria Ella Betos, Homer B. Novicio, Steven Claude Tubo, Aris Remollino, at Dimple Famajilan

BOTANTE CENTO

“May meeting lang po kasama si Mayor”
ng nanunukling cash register:
“Botante ka ba?”

the voice still announcing, calling for them
“But mother, I just want to buy a fanty”
pero paralisado pa rin ito. Sa kagustuhan niyang

father, forgive us
Each stroke both intimate and disobeyed
at tunay ngang kainaman din

__________________________ 

mula sa mga linya nina Genevieve Aguinaldo, Aris Remollino, Francis Rey Arias Monteseña, Maryo Domingo, Homer B. Novicio, Ron Atilano, Lorelyn Arevalo, April Bewell, at CJ Peradilla

POETIKANG TAGNI-TAGNI

Ikaw ay isang ubas na binayaang kumulubot
Ikaw, kailangan mong maghilom
sa ilalim ng baliw na buwan

madulas na lunggating tinataludtod, tinitilad-tilad
for the darkness and feel
the hollowed-out bodies lined up in the morgue like animals

In a Station Hidden From the Metro
nakahambalang na't naghihintay sa pintuan
ang mga braso ng sasamba

Sa kaliwa, humihiwa ang tila sibat na liwanag
mula sa sanga. Noon lamang lumiwanag sa
ilang taong pinupog ng pagpapala

__________________________
mula sa mga linya nina Steven Claude Tubo, Redwin Dob, Dimple Famajilan, Harold Fiesta, Maryo Domingo, CJ Peradilla, Birth Guzman, Jennylyn De Ocampo Asendido, Aris Remollino, Glen Sales, Ron Atilano, at Pinky Aguinaldo

CORDILLERA CENTO

before tongues learned
Before harvest past the artery
ng pumanaw, inaanod sa ilog ng ulop at hamog

Sa aming silid. Naging patakaran ang pagsunod. Nilapag niya
Kaya hindi tayo nag-iigib ng tubig upang malunasan

ang lahat ng dapat hindi inisip
sa pamumulaklak ng lalaking papaya

kapag magkasama tayong sumagwan sa Chico River

Dahil ang haplos nito ay lubos na mangingibabaw
Matalik na kaibigan

__________________________

mula sa mga linya nina April Bewell, CJ Peradilla, Ron Atilano, Jovener Sotelo Soro, Glen Sales, Francis Rey Arias Monteseña, Harold Fiesta, Jennylyn De Ocampo Asendido, Mark Vincent Dela Cruz, at Steven Claude Tubo

CENTO NG BUWAN

Ang magpaypay ng mahinang baga, 

ikinukubli ng ulan 

sa kawad ng koryente, 

 ang mga pingga’y nakabalandra 

basta maniwala na lang 

let the salt coat your tongue 

ti lubongna idi nagkupas. 

Pagpapakilala sa nakatalikod, namamaalam 

Namawis ang aking ilong sa hiya 

nilang mga walang karamay 

Titig na titig rin ang aking anak 

__________________________ 

mula sa mga linya nina Francis Rey Arias Monteseña, Redwin Dob, Ron Atilano, Jennylyn De Ocampo Asendido, Aris Remollino, CJ Peradilla, Dimple Famajilan, Harold Fiesta, Pinky Aguinaldo, Steven Claude Tubo, Glen Sales

CENTO NG SAKRIPISYO

Bago mo pa ipamalas ang iyong kabutihan 

ipakita ang tatag. Isang amang hindi lumuluha 

pinagpapagkit-pagkit ang tinahing pakpak 

para mag-ukay ng dumi gamit ang tabo 

tumimo ang ligaya’t panghing niyakap ang PT 

in secret, dirt fresh on your boots 

into the psalms of the afternoon sunrays 

Nakapinta rito gamit ang dugo 

sa malayo’y may isa pang anak na hindi sasali 

walang-hanggang 

Pakpak ng mga Zero sa himpapawid 

__________________________ 

mula sa mga linya nina Steven Claude Tubo, Francis Rey Arias Monteseña, Ron Atilano, Harold Fiesta, Jennylyn De Ocampo Asendido, CJ Peradilla, Mark Vincent Dela Cruz, Jovener Sotelo Soro, Pinky Aguinaldo, Aris Remollino, Glen Sales

Loob ng belt bag

Kaninang umaga, habang hinahatid sina Noam, Damian, at Maria, makalampas ang tulay na tinaguriang never-ending bridge, napansin namin ang isang lalaking may edad, light brown ang kamiseta at mas maitim na brown ang pantalon. Pinaghihiwalay ang mga pang-itaas at pang-ibaba ng itim na belt bag. Umaakyat ng Forestry ang matanda, mukhang nakapag-warm-up na sa Freedom Park. Maiigsi ang kanyang mga hakbang at may regularidad ang kumpas: mas mabilis kaysa karaniwang lakad ngunit hindi pa matatawag na jogging, walang gaanong talbog. Gusto ko pa siyang pagmasdan kaso nagmamaneho ako at marami pang ibang naglalakad-lakad na baka mailagay sa peligro. Pinag-usapan namin siya saglit ni Pinky bilang “goals”. “Kamukha siya ni Mr. Miyagi.”

Dati ko nang gustong itala ang aking mga kasalukuyang binabasa. Naumpisahan ko na kina Fantauzzo, Laux, at Ordoñez,  si CJ at ang IBON praymer, at siyempre ang mga zines. Mga marker lang sana ang mga ito para sa mga hinaharap na engkuwentro at muling pagbasa. Sa palagay ko, hudyat si “Mr. Miyagi” upang magdagdag ng mga muhon:

Una kong naiskor ang so we must meet/apart na collab nina Jesa at Vince Imbat. Salamat (sobra!) kina Ava at Jing, may kopya ako ng Everything is First Person ng aming IYAS mentor na si Sir Vince Groyon. Inayos ni Pinky ang pagbili ng Beckoning Baguio ni Sir Ivan at okey lang kahit na-miss ang 10/10 sale ng dalawang araw. Atats e. 

Mukhang nagwo-walking for fitness si manong kaya shoot na agad ang so we must meet/apart kung saan nagsusulatan ang magkaibigan tungkol sa kanilang paglalakad-lakad. Nirerekord nila ang mga layunin, sagabal, at sari-saring obserbasyon habang umuusad sa labas (at dahil mapagnilay, paglalakbay din sa loob). Mukhang ibang-iba ang layunin ni manong (na patuloy kong pinaglalakad paakyat ng bundok ngayon, sa gabi ng aking iisipan). Palagay ko, nagpapahaba ng buhay, nagpapanatili ng nalalabing lakas. Maaaring may 10K step goal. May pagtatapos o kasal dalawa o apat na taon pa sa hinaharap at kailangan siyang makadalo.  

Madali ang 10K step goal para kay E—, ang matalik kong kaibigan, dahil sa trabaho niya sa warehouse. Katunayan, kung nakukulangan ako sa “hakbang pangkalusugan” dahil nakakain ng kotse sa pabalik-balik ng hatid-sundo, mahina kay E— ang 15K steps at inaalala na niya ang lagay ng kanyang paa. Pinag-uusapan namin ang lotion. Pinag-iisipan na niya kung mainam at kakayanin (kasi naman, mamahalin! may warranty!) na wool socks.

Nagbibilang din kaya ng hakbang sina Prop. Ivan at Prop. Vince? Solb na sa relo o... manual count? Kapwa kasi silang umamin sa kani-kanilang mga libro na may kakatwa silang predileksyong magbilang nang magbilang. Nagsimula ang sanaysay ni Ivan na “At Least, Some Charm with Numbers” sa “I have some fascination with basic operations with numbers, which I guess I hope do not lapse into the lunatic. When I am in jeepneys, I count the passengers—lima kami nang umalis sa terminal; may pinick-up na dalawa sa store, pito na; tatlo sa highway, sampu na; dalawa sa Chapis, dose na; siyaman ang jeep, may anim pang bakante sa likod, duwa pay jay sango.” 

“I wouldn’t want to call it a malady” naman ang pambungad na sugnay ni Prop. Vince sa sanaysay niyang “Ock-Ock”. Nakakaasar daw ito habang nagtatagal at napansin ng mga kasama. Nababawasan ang kanyang pokus at pag-intindi sa naririnig o nababasa. Samantala, iniisip ni Prop. Ivan ang konek ng ganitong mga operasyon sa pagiging malikhain, sa likot ng utak.

Paano kaya kung maging lalo pang detalyado ang step counter sa ating relo at mobile? Ano kaya ang makukuha natin sa datos? Sa ngayon medyo abante na nga, nababasa ng app sa phone ni Pinky maging ang incline angle. Kung real-time din ang pagsukat ng BP at tibok ng puso ng relo, aba’y i-synch na sila nang maging treadmill mo na ang mundo! Sa akin, mas mahalaga ang pagbilang ng hakbang at pagkakategorisa ng mga ito, hal., ilan sa mga hakbang ko ngayong araw ang napunta sa pagsasampay ng damit? Sa pagsampa at pagbaba ng mga bag ng bata? Papunta at paalis sa hapag-kainan? Habang may kasama? 

Ilang libo sa mga hakbang ang talagang dedikado sa kalusugan? Ilang daan sa pagtapon ng basura sa labas? Ilang libo-libo ang mga hakbang na hindi inalintana? Samakatwid, ilan ang may kabuluhan, ilan ang walang saysay? Maaaring makatikim pa ako ng pie chart na iyan kung uusad pa ang teknolohiya, mapapahaba ko ang buhay, maitutuwid natin ang lipunan, at maiiiwas ang daigdig sa pagkagunaw: Update: 1,118 of your 9,265 steps were happy.

Eighth line in Peradilla’s “Every Body”

John Dante serves as issue editor of Katitikan 5 where you may read CJ and eighteen other writers.